Bakið hans pabba hlýtur verðlaun

Norski rithöfundurinn Niels Fredrik Dahl hlaut Bókmenntaverðlaun Norðurlandaráðs 2024 fyrir skáldsögu sína Fars rygg.

Brot úr rökstuðningi dómnefndar:

Sonur reynir að skilja föður sinn með hjálp bréfa, teikninga og ljósmynda sem hann skildi eftir sig. Fars rygg er skáldsaga sem sýnir hvernig einmanaleiki erfist milli kynslóða og hversu erfitt eða því sem næst ómögulegt er að átta sig á því sem hefur haft hvað djúpstæðust áhrif á ævi manns og sögu. Föðurafi aðalpersónunnar – dómarinn, harðstjórinn og þungamiðja fjölskyldunnar – gegnir mikilvægu hlutverki í sögunni. Frásögnin teygir sig yfir nokkra áratugi og heimsálfur og hefur órjúfanleg tengsl við sögu stríða og heimsvaldastefnu, en varpar um leið ljósi á það hvernig minni sem einkennist af gloppum og lausum endum er í raun það eina sem sem við höfum við að styðjast þegar við reynum að átta okkur á fortíðinni.

Handhafi bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs þetta árið hefur skrifað magnaða en jafnframt lágstemmda skáldsögu um það að fálma eftir hinu dulda og ókunna í eigin uppruna og þar með eftir áhrifum þess á mótun sjálfsmyndarinnar. Hér er á ferð bæði sársaukafull og skekjandi tilraun til þess að kanna og skilja þann vef sem verður til úr upplifun hverrar manneskju og hinum sameiginlegu, nánast yfirþyrmandi kringumstæðum heimsins sem við hrærumst öll í.

Einnig voru tilnefndar:

Álandseyjar: Ljóðabók­in För att ta sig ur en rivström må­ste man röra sig i sidled eft­ir Mika­ela Nym­an.

Danmörk: Skáld­sög­urn­ar Jordisk eft­ir Theis Ørntoft og Hafni for­tæller eft­ir Helle Helle.

Finnland: Skáld­sag­an 101 tapaa tappaa avi­omies. Menetelmäll­in­en mur­hamysteeri eft­ir Lauru Lind­stedt og Sinikku Vu­ola og ljóðabók­in Vill du kyssa en re­bell? eft­ir Evu-Stinu Bygg­mäst­ar.

Færeyjar: Ljóðabók­in Lívfrøðiliga sam­an­set­ing­in í ein­um dropa av havvatni minn­ir um blóðið í mín­um æðrum eft­ir Kim Simon­sen.

Ísland: Skál­dævi­sag­an Jarðsetn­ing eft­ir Önnu Maríu Boga­dótt­ur og skáld­sag­an Tól eft­ir Krist­ínu Ei­ríks­dótt­ur.

Noregur: Skáld­sög­urn­ar Jeg plystrer i den mør­ke vind­en eft­ir Mariu Navarro Skar­an­ger og Fars rygg eft­ir Niels Fredrik Dahl.

Sa­míska málsvæðið: Per­sónulega frá­sögn­in Leŋges hearggi Sáhčal fatnasa eft­ir Fredrik Prost.

Svíþjóð: Ljóðabæk­urn­ar Minn­en från glömsk­ans städer eft­ir Gunn­ar Har­ding og Nollamorfa eft­ir Joh­an Jön­son.